120 jaar ŠKODA Motorsport – 120 jaar passie

› Sinds 1901 is het in Mladá Boleslav gevestigde bedrijf sterk aanwezig in de internationale autosport
› De racewortels van het Tsjechische merk gaan helemaal terug tot de beroemde langeafstandsraces voor motorfietsen aan het begin van de 20ste eeuw
› De auto’s van ŠKODA hebben de fakkel overgenomen en winnen nu al meer dan een eeuw lang heuvelklimraces en rally’s over de hele wereld
› Het 2021 FIA Wereldrallykampioenschap begint met een reeksoverwinning voor de ŠKODA FABIA Rally2 evo op de rally van Monte Carlo
› ŠKODA FABIA Rally2 evo zet de traditie verder die is begonnen met legendarische auto’s als de ŠKODA POPULAR, de ŠKODA 130 RS en de ŠKODA FAVORIT 136 L

ŠKODA Motorsport bouwt op een 120 jaar oude traditie. In 1901 nam een L&K-motorfiets gebouwd door Václav Laurin en Václav Klement, oprichters van het bedrijf, deel aan een 1.200 kilometer lange race van de Franse hoofdstad Parijs tot het Duitse Berlijn. Vier jaar later al stapte L&K over van twee naar vier wielen en werd het ook een vaste waarde in de autosport. ŠKODA bouwde verder op hoogtepunten zoals een reeksoverwinning in de Rally van Monte Carlo en de 24 uur van Spa Francorchamps (België) en kon in de jaren 1970 en 1980 nog meer overwinningen vieren op racecircuits en rallyparcours. Vandaag zet de ŠKODA FABIA Rally2 evo het succesverhaal van ŠKODA Motorsport verder door wereldwijd titels te winnen, van nationale kampioenschappen tot het FIA Wereldrallykampioenschap.

Vroege jaren en eerste overwinningen
De liefde voor motorsport gaat helemaal terug tot Václav Laurin en Václav Klement (L&K), de oprichters van het bedrijf. Nadat ze een atelier waren gestart om fietsen te herstellen en te bouwen in Mladá Boleslav dat destijds deel uitmaakte van het Oostenrijks-Hongaarse Rijk, begonnen ze al in 1899 motorfietsen te maken. Slechts twee jaar later nam L&K deel aan de race van Parijs naar Berlijn met het eencilindermodel TB. Fabrieksrijder Narcis Podsedníček kwam als eerste motorfietser over de meet in de Duitse hoofdstad, maar helaas na het sluiten van de officiële tijdsmetingen. Hij werd gediskwalificeerd, maar werd wel gevierd als morele overwinnaar.

Hoewel Václav Klement zelf een verbeten motorracer was, zagen hij en zijn zakenpartner Václav Laurin hun economische toekomst op vier wielen en uiteindelijk stopten ze met het bouwen van motorfietsen. Vanaf 1905 zetten L&K-auto’s het succesverhaal van het bedrijf verder. Een Laurin & Klement FCS vestigde een snelheidsrecord in Brooklands in Engeland (1908). De open auto, die werd aangedreven door een viercilindermotor van ruwweg 100 pk, haalde 118,72 kilometer per uur. Vanaf 1910 won het L&K-fabrieksteam met zijn drie auto’s vijf jaar op rij een gouden medaille op de beruchte Alpenrit (Alpenfahrt). In 1912 verscheen voor het eerst een auto met het L&K-logo op de deelnemerslijst voor de Rally van Monte Carlo.

1936-1986: ŠKODA vestigt zich als een geduchte kracht in de autosport
In 1925 werd het in Pilsen gebaseerde industriebedrijf ŠKODA een strategische partner van Laurin & Klement. De auto’s, die voortaan onder de merknaam ŠKODA reden, gebruikten de nieuwe mogelijkheden om nieuwe technische grenzen te verkennen, met bijvoorbeeld een centraal buizenframe, een onafhankelijke ophanging en een aerodynamisch geavanceerd koetswerk. In januari 1936 veroverde een ŠKODA POPULAR SPORT de tweede plaats in zijn categorie in de loodzware en bijna 4.000 kilometer lange Rally van Monte Carlo. De ŠKODA RAPID herhaalde dit succes een jaar later. In 1948 vierde het productiemodel ŠKODA 1101 een driedubbele reeksoverwinning in de 24-uursrace van Spa-Francorchamps (België). De ŠKODA SPORT, een speciale tweezitter op basis van de ŠKODA 1101, nam in 1950 deel aan de beroemde 24-uursrace van Le Mans. In 1953 stuwde een compressormotor de ŠKODA SUPERSPORT naar een snelheid van 197,8 km/u, waarmee hij de snelste Tsjechische auto van zijn tijd werd. Beide types van de open sportwagens op basis van de ŠKODA 1101-productieversie behaalden talrijke overwinningen op circuitraces in Oost-Europa. Later vormde de ŠKODA 1100 OHC-special nog meer bewijs van hoe de briljante ingenieurs van het bedrijf de beperkingen van het zogenaamde IJzeren Gordijn wisten te omzeilen. De open tweezitter met koetswerk in glasvezel was nagenoeg onklopbaar.

De in 1959 geïntroduceerde ŠKODA OCTAVIA TS racete van succes naar succes in de toerwagencategorie voor auto’s met een cilinderinhoud van minder dan 1,3 liter. In 1961 behaalde het Finse team van Esko Keinänen en Rainer Eklund niet alleen de overwinning in zijn categorie in de Rally van Monte Carlo, maar ook een sensationele zesde algemene plaats. In 1962 en 1963 wonnen teams in de ŠKODA OCTAVIA TS opnieuw in hun reeks.

De ŠKODA 1000 MB opende in de jaren 1960 het volgende hoofdstuk voor het merk. De eerste ŠKODA met achterwielaandrijving en een achterin geplaatste motor stond weer voor een nieuwe technologische aanpak in racewagens. Met zijn opvolger ŠKODA 130 RS wist vooral de Noorse rallyrijder John Haugland veel opmerkelijke resultaten te boeken. De auto, die door zijn technische lay-out liefkozend de ‘Porsche van het Oosten’ werd genoemd, won in 1977 zijn reeks in de Rally van Monte Carlo en de Akropolis Rally in 1978, 1979 en 1981. De 130 RS bezorgde ŠKODA in 1981 ook de constructeurstitel in het Europese Touring Car Championship. Zijn opvolger, de ŠKODA 130 LR, behaalde reeksoverwinningen in de RAC Rally, de Britse manche van het Wereldrallykampioenschap, in 1985 en 1986.

Jaren 90: succes na succes in het Wereldrallykampioenschap (WRC)
ŠKODA’s aanwezigheid in de moderne autosport begon met de Rally van Monte Carlo in 1991. Pavel Sibera/Petr Gross met een ŠKODA FAVORIT 136 L behaalden vier jaar op rij de reeksoverwinning (1991-1994). In 1994 veroverde ŠKODA ook de F2-beker van het FIA Wereldrallykampioenschap voor modellen met een motor van minder dan twee liter en één aangedreven as. In 1996 won de nieuwe ŠKODA FELICIA-kitwagen zijn reeks op de Rally van Monte Carlo, opnieuw met het team Sibera/Gross aan boord. Met de Zweedse professionele rijder Stig Blomqvist aan het stuur haalde de ŠKODA FELICIA-kitwagen ook een opmerkelijke algemene derde plaats in de RAC Rally in het Verenigd Koninkrijk. In januari 1997 deden Emil Triner/Julius Gál de reeksoverwinning in de Rally van Monte Carlo nog eens over.

Met de in 1999 geïntroduceerde ŠKODA OCTAVIA WRC nam het fabrieksteam voor het eerst op het hoogste niveau deel aan het FIA Wereldrallykampioenschap. De 300 pk sterke vierwielaandrijver met turbomotor was ŠKODA’s eerste zogenaamde WRC-auto. 2001 was een bijzonder succesvol jaar voor ŠKODA Motorsport. Het Duitse fabrieksteam Armin Schwarz/Manfred Hiemer begon het seizoen door op een vierde algemene plaats de Rally van Monte Carlo uit te rijden. Een paar weken later zag het merk zijn grootste succes in het WRC tijdens de zwaarste langeafstandsrally van het kampioenschap, de Safari Rally in Kenia: Schwarz/Hiemer behaalden een uitstekende algemene derde plaats. De ŠKODA OCTAVIA WRC was ook succesvol in talrijke nationale kampioenschappen. Van 2003 tot 2007 maakte zijn opvolger, de ŠKODA FABIA WRC, de volgende grote impact voor het Tsjechische merk. In 2005 was de legendarische Colin McRae op weg om als tweede de eindigen in de WRC-manche van Australië toen een onfortuinlijk probleem tijdens de service hem tot stilstand bracht.

Jaren 2000: ŠKODA FABIA SUPER 2000 en ŠKODA FABIA R5 schrijven autosportgeschiedenis
In 2009 veroverde de ŠKODA FABIA SUPER 2000 de rallywereld. In 2012 en 2013 behaalde de vierwielaangedreven auto met tweelitermotor de reeksoverwinning in de Rally van Monte Carlo met de teams Kevin Abbring/Lara Vanneste (NDL/BEL) en Sepp Wiegand/Frank Christian (DUI/DUI). Andere mijlpalen voor de ŠKODA FABIA SUPER 2000 waren de drie titeloverwinningen op een rij in het FIA Wereldrallykampioenschap: in 2012 met Juho Hänninen/Miko Markkula (FIN/FIN), in 2013 met Jan Kopecký/Pavel Dresler (CZE/CZE) en in 2014 met Esapekka Lappi/Janne Ferm (FIN/FIN). Bovendien won Juho Hänninen de S-WRC-categorie van het FIA Wereldrallykampioenschap in 2011 en het Intercontinentale Rallykampioenschap (IRC) in 2010, terwijl Andreas Mikkelsen en Ola Fløene (NO/NO) de IRC-titel veroverden in 2011 en 2012. Het FIA Asia-Pacific Rallykampioenschap (APRC) werd drie jaar na elkaar (2012-2014) gewonnen door teams met een ŠKODA FABIA SUPER 2000. In totaal veroverde de ŠKODA FABIA SUPER 2000 wereldwijd 50 nationale en internationale titels, waarmee hij het meest succesvolle hoofdstuk schreef in ŠKODA’s autosportgeschiedenis – tot hij werd overtroffen door zijn opvolger, de ŠKODA FABIA R5.

De ŠKODA FABIA R5, aangedreven door een 1.6-turbomotor, was een instant hit. ŠKODA Motorsport-fabrieksrijders wonnen in de categorie WRC2/WRC2 Pro van het FIA Wereldrallykampioenschap in 2016 (Esapekka Lappi/FIN), 2017 (Pontus Tidemand/ZWE), 2018 (Jan Kopecký/CZE) en opnieuw in 2019 met de bijgewerkte ŠKODA FABIA R5 evo (Kalle Rovanperä/FIN). Ook in 2019 werd het Franse privéteam Pierre-Louis Loubet/Vincent Landais tot WRC2-kampioen gekroond met de ŠKODA FABIA R5 evo. ŠKODA won ook vijf jaar na elkaar, van 2015 tot 2019, de constructeurstitel in het WRC2/WRC2 Pro. In datzelfde tijdperk vierde ŠKODA meerdere titels in het FIA European Rallykampioenschap (ERC), het FIA Asia-Pacific Rallykampioenschap (APRC), het FIA South American Rallykampioenschap (CODASUR) en het FIA African Rallykampioenschap (ARC). Vele teams die raceten met een ŠKODA FABIA R5 of ŠKODA FABIA R5 evo wonnen in nationale kampioenschappen.

2020: de ŠKODA FABIA Rallly2 evo zet het succesverhaal verder
In 2020 werd de ŠKODA FABIA R5 evo herdoopt tot ŠKODA FABIA Rally2 evo om te voldoen aan het nieuwe FIA-klassementssysteem. Tegelijk veranderde ŠKODA Motorsport zijn strategie voor het FIA Wereldrallykampioenschap, van het uitbaten van een eigen fabrieksteam naar het ondersteunen van privéteams en ploegen die met de ŠKODA FABIA Rally2 evo rijden. Eén daarvan, Toksport WRT, werd WRC2 Teamkampioen 2020. Tussen de 14 titels en trofeeën die ŠKODA Motorsport-klanten in 2020 wonnen vormt één een historische mijlpaal voor het Tsjechische merk: Barry McKenna en James Fulton uit Ierland wonnen de ARA Nationale Kampioenschapstrofee in de VS, de eerste dergelijke titel voor de ŠKODA FABIA Rally2 evo.

Seizoen 2021 begon met nog een overwinning voor de ŠKODA FABIA Rally2 evo. Andreas Mikkelsen/Ola Fløene (NO/NO) reden de verbeterde 2021-generatie van de auto, ingeschreven door het team Toksport WRT met steun van ŠKODA Motorsport, naar de eerste plaats in het WRC2 tijdens de Rally van Monte Carlo.

Vijf mijlpalen in de racegeschiedenis van ŠKODA
L&K ‘Motocyclette’ TB (1901)
Geïnspireerd door de motorfietsen van de Franse Werner-broers vond Václav Laurin een nieuw bouwprincipe uit voor motorfietsen, waarbij het frame rond de motor wordt gebouwd en alle bedieningselementen op de handgrepen worden geplaatst. De ‘Motocyclette’ TB werd aangedreven door een eencilindermotor. Omdat Laurins zakenpartner Václav Klement zelf een gepassioneerde motorracer was koos L&K al snel voor de motorsport als een marketinghulpmiddel.

Op 27 juni 1901 vertrok fabrieksracer Narcis Podsedníček in de Franse hoofdstad Parijs voor een 1.200 kilometer lange race naar Berlijn in Duitsland. Podsedníček was een van de tien deelnemers in de categorie voor motorfietsen en driewielers en was de enige om de laatste van de drie manches uit te rijden. Toen zijn L&K in de vroege uren van 30 juni door de straten van Berlijn brulde, waren de tijdopmeters al naar huis. In de plaats daarvan was een politieagent getuige van zijn aankomst. Omdat de raceorganisatie de regels echter tot op de letter volgde, werd Podsedníček gediskwalificeerd, al werd hij wel als morele winnaar gevierd.

De jaren erna behoorden de motorfietsen van L&K tot de meest succesvolle in internationale races. In 1905 won L&K-fabrieksrijder Václav Vondřich in Dourdan (Frankrijk) de beroemde ‘Coupe International’, de officieuze wereldtitel voor motorfietsrijders. Toch hield L&K in 1908 op met motorfietsen bouwen en concentreerde het zich van dan af op auto’s.

L&K FC (1908)
De eerste auto van L&K rolde de productiehal in Mladá Boleslav uit in 1905. Opnieuw kozen Laurin en Klement de autosport om hun nieuwe producten te promoten. De drijvende kracht was Otto Hieronymus, een in Duitsland geboren ingenieur en racer die door L&K werd ingehuurd als hoofd ontwikkeling. Terwijl L&K een van de grootste constructeurs werd van zogenaamde ‘voiturettes’ (kleine autootjes) had Hieronymus ook krachtige racewagens in gedachten. Zijn FC-model had een viercilindermotor van 2,4 liter, goed voor een topsnelheid van 90 km/u.

Een van de eersten om met de auto te racen was Graaf Alexander ‘Sascha’ Kolowrat, een gentleman driver met Boheemse wortels die ook gekend stond onder de naam ‘Graaf Kilowatt’ door zijn energieke karakter. Kolowrat had al races gewonnen op L&K-motorfietsen toen hij naar auto’s begon te kijken. Hieronymus en Kolowrat vormden een succesvol team en wonnen onder meer de legendarische heuvelklimraces in Semmering in de buurt van Wenen (Oostenrijk) en in Gaillon (Zwitserland) aan het stuur van een L&K FC.

Opnieuw met een FC-model won Kolowrat de categorie van de heuvelklimrace van Zbraslav-Jíloviště in 1908. Het jaar erop nam hij het op tegen 102 rivalen in de Duitse Prins Heinrichrally. Terwijl Hieronymus een L&K FC-reeksoverwinning behaalde in de 700 kilometer van Sint-Petersburg naar Moskou was Kolowrat verantwoordelijk voor het succes van het L&K-team in de uitdagende race van Sint-Petersburg naar Sebastopol en won hij ook de Karpatentrofee (1911). Toen Kolowrat, die op dat moment lid was van de directie van L&K, in 1912 aan de start verscheen van de tweede editie van de Rally van Monte Carlo, betekende dat de eerste deelname van het merk aan wat vandaag de meest beroemde rally ter wereld is.

ŠKODA POPULAR (1936)
In de jaren 1930 keerde het merk – voortaan onder de naam ŠKODA – terug naar de autosport. De ŠKODA POPULAR was de eerste auto van ŠKODA met een modern centraal buizenframe en een onafhankelijke ophanging. Hij gaf bovendien de competitie-afdeling een duw in de rug. Zdeněk Pohl en zijn copiloot Jaroslav Hausman trokken veel aandacht toen ze in 1936 aan de start van de Rally van Monte Carlo verschenen met een ŠKODA POPULAR SPORT, een open tweezitsversie van het model.
Het team legde de 3.852 kilometer lange route van Athene naar Monaco in vier dagen af zonder strafpunten te krijgen. Hoewel Pohl en Hausman verwarming, thermosflessen en een verwarmde voorruit als extra accessoires in de auto hadden, was de winterrit over hoofdzakelijk onverharde wegen doorheen Griekenland, Joegoslavië, Hongarije, Oostenrijk, Duitsland en Frankrijk een afmattend avontuur. Pohl/Hausman reden de ŠKODA POPULAR SPORT naar een tweede plaats in zijn reeks, waardoor het enthousiasme voor de rallysport in hun thuisland Tsjecho-Slowakije nog toenam. Aangemoedigd door dit succes stelde ŠKODA de bijzonder sportieve reeks ŠKODA POPULAR MONTE CARLO voor.

ŠKODA F3 (1965)
Eenzitsraces dienen al sinds de oprichting van het Formule 1 als een voedingsbron voor de sport. Ook vandaag vormt Formule 3 nog steeds een van de trappen op de ladder terwijl het al van in het begin van de jaren 1960 in talloze landen werd gereden. Zelfs achter het zogenaamde IJzeren Gordijn werden kampioenschappen georganiseerd.

Toen in 1964 de motorregels veranderden naar een cilinderinhoud van 1,0 liter ontwikkelde ŠKODA zijn eigen F3-racewagen. De motor was de viercilinder uit de 1000 MB. Hij was achterin gemonteerd en ontwikkelde tot 90 pk. Het slanke koetswerk in aluminiumlegering hield het gewicht laag op 410 kilo. De wagen met onbedekte wielen en projectnummer 992 haalde een topsnelheid van 210 km/u. In 1968 won de Tsjechische ŠKODA-fabrieksrijder Miroslav Fousek het Oost-Europese Formule 3-Kampioenschap. Een ander ontwerp werd gebruikt voor de Lucia F3-wagen, die in 1966 werd gemaakt in de dochterfabriek in Vrchlabí. De auto met dezelfde aandrijflijn werd ingezet in de seizoenen van 1966 tot 1969 van het Tsjechische nationale kampioenschap.

ŠKODA FAVORIT 136 L (1994)
Toen ŠKODA in 1991 toetrad tot de Volkswagen-groep werden de autosportactiviteiten nog verder uitgebreid. Al in 1989 ontwikkelde de autosportafdeling een rallyversie van de FAVORIT 136 L. Met zijn motor voorin en voorwielaandrijving stond het door Bertone getekende model voor een strategiewissel bij ŠKODA. De motor was de vertrouwde 1.3-viercilinder, die in zijn rallyversie meer dan 110 pk ontwikkelde.

Vanaf 1990 stuurde ŠKODA Motorsport een fabrieksteam van twee auto’s naar uitgekozen rondes van het FIA Wereldrallykampioenschap (WRC). De betrouwbare FAVORIT blonk vooral uit op ruwe grindrally’s. Pavel Sibera en zijn copiloot Petr Gross wonnen hun categorie in de Akropolisrally in Griekenland en de Finse Rally van de 1.000 Meren, overwinningen die nog werden versterkt door een andere reeksoverwinning in de Rally van Sanremo in Italië door Ladislav Křeček/Bořivoj Motl.

Er volgden nog meer reeksoverwinningen, die werden versterkt omdat Sibera/Gross de reeks vier jaar na elkaar wonnen in de Rally van Monte Carlo. In 1994 werd ŠKODA constructeurskampioen van de zogenaamde F2 Wereldbeker gereserveerd voor auto’s met atmosferische motoren van tot twee liter en één aangedreven as. Dat jaar wonnen Sibera/Gross en hun teamgenoten Emil Triner/Jiří Klíma hun categorie in drie van de tien WRC-rondes.

Voor circuitreeksen met vrijere regels ontwikkelde ŠKODA Motorsport een nog meer hoogtechnologische versie van de FAVORIT. Met een cilinderinhoud die tot 1,5 liter was vergroot ontwikkelde de motor 145 pk en werd hij aan een zesversnellingsbak gekoppeld. Het koetswerk was grotendeels in glasvezel gemaakt waardoor de auto bijzonder licht was.